Obok postkryzysowych zmian regulacyjnych i konsekwencji spodziewanego spowolnienia gospodarczego w dyskusji na temat perspektyw sektora bankowego coraz częściej pojawiają się ostrzeżenia dotyczące ryzyk dla stabilności systemu finansowego generowanych przez tzw. shadow banking, a w szczególności działalność pożyczkową parabanków. Rekomendacja dotycząca tego zjawiska będzie przedmiotem szerszej dyskusji podczas zbliżającego się II Europejskiego Kongresu Finansowego.

Na narastanie problemu zwrócił uwagę Prezes PKO Banku Polskiego, Zbigniew Jagiełło w trakcie marcowego Forum Bankowego. – W okresie pogarszającej się koniunktury i jednocześnie niedostatecznym zapleczu regulacyjnym dla instytucji parabankowych, nadmierna dostępność pożyczek konsumenckich może stanowić nie tylko zagrożenie dla całego sektora bankowego w Polsce, ale również poważny problem społeczny.     

Według raportu InfoDług prezentującego zbiorcze dane o dłużnikach podwyższonego ryzyka, kwota zaległych płatności z tytułu m.in. zadłużenia wobec banków, firm pożyczkowych, telekomunikacyjnych oraz firm dostarczających usługi masowe na koniec 2011 roku wyniosła ponad 35 mld zł, co oznacza wzrost o ponad 10 mld zł wobec 2010 roku. Problem ten dotyczy już ponad 2 mln Polaków, którzy nie radzą sobie z terminowym regulowaniem różnego typu zobowiązań.

Branżowa debata na temat konsekwencji nadmiernego zadłużenia konsumentów została zainicjowana pod koniec ubiegłego roku w trakcie IV Kongresu Bankowości Detalicznej, współorganizowanego przez PKO Bank Polski, Gdańską Akademię Bankową oraz Biuro Informacji Kredytowej. Uczestnicy Kongresu ocenili, że dla wzmocnienia stabilności systemu finansowego oraz ograniczenia skali nadmiernego zadłużenia konsumentów należy położyć szczególny nacisk na wyeliminowanie ryzyk związanych z działalnością pożyczkową firm niebankowych.

Kongres zakończył się wypracowaniem rekomendacji, w której zawarte zostały postulaty włączenia niebankowych pożyczkodawców do systemu wymiany informacji kredytowej oraz ujednolicenia terminologii w Ustawie o kredycie konsumenckim i Prawie bankowym w zakresie zapisów dotyczących oceny zdolności kredytowej. Propozycje miały na celu umożliwienie instytucjom dokonywania lepszej oceny kondycji konsumenta na podstawie danych z całego sektora, „uszczelnienie” procedur szacowania zdolności kredytowej gospodarstw domowych oraz ograniczenie nieuczciwej konkurencji między kredytodawcami.

Oprócz rosnącego zadłużenia konsumentów, istotnym zagrożeniem dla stabilności systemu finansowego jest ryzyko kolejnej tzw. wojny depozytowej. Ostra konkurencja w zakresie wysokości oprocentowania depozytów bankowych zwiększa koszt finansowania i jednocześnie destabilizuje rynek, ponieważ klienci zaczynają przywiązywać większą wagę do krótkoterminowych korzyści niż do budowania długofalowych relacji z bankiem. Zjawisko to nosi również znamiona hazardu moralnego. Instytucje działające w oparciu o agresywne strategie cenowe mają bowiem świadomość, że w sytuacji skrajnej konsekwencje ich ewentualnej niewypłacalności poniosą Bankowy Fundusz Gwarancyjny, podatnicy oraz cały sektor bankowy. Zjawisku wojen depozytowych poświęcona jest inna rekomendacja również wypracowana podczas KBD.

II Europejski Kongres Finansowy, którego PKO Bank Polski jest głównym partnerem odbędzie się w dniach 23-25 maja 2012 w Sopocie.

***

PKO Bank Polski jest liderem polskiego sektora bankowego. Skonsolidowany zysk netto PKO Banku Polskiego za 2011 rok wyniósł 3,8 mld zł. Bank jest regularnie nagradzany w prestiżowych rankingach. Został uhonorowany nagrodą „Bank of the Year in Poland” przyznawaną przez międzynarodowy miesięcznik The Banker. Doceniono zarówno jego wyniki finansowe, jak i kompleksową modernizację. Instytut Rachunkowości i Podatków uhonorował Raport roczny PKO Banku Polskiego za 2010 rok Nagrodą Główną w konkursie „The Best Annual Report” w kategorii Banki i instytucje finansowe. Dwa produkty PKO Banku Polskiego: kredyt gotówkowy i lokata bankowa, zostały nagrodzone przez miesięcznik Reader’s Digest certyfikatami „Produkt Roku 2011” jako najczęściej i najchętniej wybierane przez klientów. Bank jest też m.in. laureatem „Złotego Bankiera” za najlepszy na rynku kredyt hipoteczny, zwycięzcą konkursu „Bank Przyjazny dla Przedsiębiorców”, posiadaczem certyfikatu „Firma Przyjazna Klientowi” oraz najlepszym bankiem komercyjnym według Warsaw Business Journal. Innowacyjne rozwiązania bankowości korporacyjnej PKO Banku Polskiego zostały nagrodzone w konkursie Europrodukt. Bank otrzymał w ostatniej edycji tego konkursu trzy statuetki w kategorii produkt – za rachunek płacowy i skonsolidowany oraz rachunek escrow. Ponadto system bankowości elektronicznej iPKO Biznes po raz drugi zdobył Medal Europejski. PKO Bank Polski jest również najsilniejszym wizerunkowo bankiem w kraju, o czym świadczy pozycja lidera rankingu „Top Marka” według magazynu Press oraz tytuł Marki Godnej Zaufania przyznany przez miesięcznik Reader’s Digest. Jest także najdroższą marką na polskim rynku bankowym. Specjaliści z magazynu The Banker wycenili jej wartość na 1,5 mld dolarów, a w rankingu Rzeczpospolitej „Polskie Marki 2011” jej wartość została określona na 3,75 mld złotych. Działalność filantropijna PKO Banku Polskiego została doceniona przez Akademię Rozwoju Filantropii w Polsce, która przyznała Bankowi oraz Inteligo Financial Services statuetkę Dobroczyńcy Roku 2010, oraz przez Forum Darczyńców w Polsce, które przyznało Bankowi Nagrodę Specjalną za długoletnie i konsekwentne wspieranie działań społecznie użytecznych.