Rozmowy z przyjaciółmi, rodziną i innymi chorymi o chorobie i leczeniu czasem
przynoszą ulgę, czasem robią mętlik w głowie. Nie wszystko, co usłyszymy od innych
musi być prawdą. Program „Jestem przy Tobie” niesie merytoryczne wsparcie
kobietom chorującym na nowotwory narządów rodnych, a także ich bliskim. Dlatego
zwraca się do ekspertów z prośbą o rzetelną wiedzę. Prof. dr hab. med. Tadeusz
Pieńkowski z Kliniki Onkologii Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego
w Europejskim Centrum Zdrowia w Otwocku rozwiewa wątpliwości dotyczące
chemioterapii.
Podczas leczenia nowotworu powinno się jeść
produkty bogate w pewne witaminy lub
mikroelementy, takie jak np. pestki słonecznika,
dyni czy niektóre zioła…
MIT. Nie ma badań potwierdzających znaczenie
spożywania takich produktów w zwiększaniu
skuteczności leczenia. Dane na temat interakcji
witamin, mikroelementów z naturalnym przebiegiem
nowotworu są sprzeczne. Przeświadczenie,
że zwiększenie w organizmie czegoś, co jest
w pestkach, grzybach czy innych naturalnych
produktach, ma dobroczynny wpływ na przebieg
leczenia, czy korzystny wpływ na raka, jest
nieuzasadnione. Niektórzy chorzy przyjmują tego typu substancje,
bo chcą mieć wpływ na własny los, bo uważają, że może to złagodzić objawy niepożądane
leczenia. Może się zdarzyć, że lęk przed leczeniem jest większy niż lęk przed nowotworem.
Bywa, że chorzy oceniają leczenie proponowane przez lekarza za mało skuteczne,
a zarazem za bardzo toksyczne. Kiedy pacjentka przychodzi do lekarza, który zleca podanie
leku w żyłę raz na trzy tygodnie, nie czuje się osobą, która podejmuje decyzje. Zaczyna
szukać na własną rękę. Chorym wydaje się, że takie dodatkowe substancje są skuteczne
i nietoksyczne, np. jak zioło to nie zaszkodzi. Tymczasem wiele leków stosowanych
w medycynie, w tym w onkologii, posiada swoje korzenie w substancjach uzyskiwanych
najczęściej z roślin i to wcale nie jest tak, że nie można nimi zaszkodzić. Ogromną rolę
odgrywa w tym przypadku rozmowa z lekarzem. Lekarz powinien w sposób zrozumiały,
taktowny przedstawić dane o chorobie, rokowaniu, skuteczności i działaniach niepożądanych
poszczególnych metod leczenia. Chorzy powinni mieć nadzieje na skuteczne i bezpieczne
leczenie
W trakcie chemioterapii powinno się uzupełniać niedobory witamin i minerałów
suplementami diety…
MIT. Jeżeli ktoś jest leczony lekami o dużej aktywności biologicznej, to powinien przyjmować
tylko takie leki, które są wskazane dla leczenia chorób współistniejących lub łagodzenia
działań niepożądanych podstawowej terapii. Nie należy przyjmować biologiczne aktywnych
substancji, które nie są wskazane z powodów medycznych. Suplementy diety, mogą
dodatkowo nasilić zaburzenia gastryczne, poza tym mogą wchodzić w interakcje z innymi
lekami. Czas leczenia we wczesnej fazie choroby trwa kilka miesięcy i nie jest to czas,
w którym może dojść do jakichś zdecydowanych zaburzeń związanych z niedoborami
mikroelementów czy witamin. W niektórych sytuacjach medycznych np. niedokrwistość
związana z niedoborem żelaza, istnieją wskazania do podawania leków w celu leczenia tej
dodatkowej choroby.
Lecząc się onkologicznie należy odstawić wszystkie inne przyjmowane dotąd leki…
MIT. Jeżeli chora leczy się z powodu innych chorób np. nadciśnienia czy cukrzycy,
to oczywiście, powinna brać leki, które wynikają z leczenia tych dodatkowych chorób.
Lekarz onkolog bezwzględnie powinien być o tym poinformowany. Odstawienie tych leków
lub modyfikacja ich podawania może być czasem konieczna. Należy jednak stanowczo
podkreślić, że te inne choroby też trzeba leczyć, nie zostawiać na później. Modyfikacje
leczenia muszą być ustalane indywidualnie, czasem przy udziale kilku lekarzy specjalistów.
Małe dzieci nie powinny mieć styczności z osobą, która dostaje chemioterapię…
MIT. Nie ma żadnych przeciwwskazań dla takich kontaktów. Chora w żaden sposób nie
„oddaje” chemioterapii osobom w swoim otoczeniu. Jedyne zagrożenie to takie,
że to pacjentka może się zarazić jakąś chorobą zakaźną od dziecka. Mając obniżoną
odporność jest bardziej narażona na infekcje. Ograniczanie chorym kontaktów z dziećmi,
które często są ich ukochanymi wnukami, nie wpływa dobrze na psychikę, więc tym bardziej
nie powinno się tego robić.
Przyjmując chemioterapię nie wolno podróżować w dalekie kraje…
CZĘŚCIOWO PRAWDA. Co prawda, nie ma przeciwwskazań do latania samolotem,
ale ważne aby w miejscu docelowym, do którego się wybieramy, móc uzyskać w razie
potrzeby odpowiedną pomoc i leczenie. Ograniczenia do egzotycznych podróży w dalekie
zakątki świata wynikają z ubezpieczeń, możliwości poradzenia sobie w innym systemie
opieki zdrowotnej, czy zwyczajnego wydostania się z głuszy i powrotu do macierzystego
ośrodka. Podróże są możliwe. Oczywiście na tyle daleko, na ile pozwolą na to objawy, takie
jak nudności. Osoba, która miała przed leczeniem chorobę lokomocyjną, może ją odczuwać
jeszcze bardziej.
Podczas chemioterapii nie wolno wychodzić na słońce…
CZĘŚCIOWO PRAWDA. Niektóre cytostatyki stwarzają ryzyko wystąpienia reakcji skórnej
Nie chodzi o to, żeby nie wychodzić na dwór, ale na pewno trzeba pamiętać, żeby unikać
niepotrzebnego nasłonecznienia, przebywać w cieniu, unikać ostrego słońca, które może
powodować oparzenia skórne. Są to zalecenia które dotyczą wszystkich, i zdrowych,
i chorujących na nowotwory.
Niektórzy pacjenci nawet po roku od przyjęcia ostatniej dawki chemii odczuwają
dolegliwości z tym związane np. ból nóg…
PRAWDA. Toksyczności związane z leczeniem mogą występować jedynie w czasie jego
prowadzenia np. nudności, wymioty. Niestety niektóre leki mogą powodować skutki uboczne
utrzymujące się nawet długi czas po leczeniu. Zaburzenia czucia, bóle kończyn drętwienie
palców należą do takich objawów. Niestety metody, która mogą pomóc w łagodzeniu tych
dolegliwości mają ograniczoną skuteczność.
Podczas przyjmowania chemioterapii nie wolno pić alkoholu…
MIT. Spożywanie alkoholu w czasie leczenia budzi kontrowersje. W dniu podania leczenia,
bezpośrednio przed leczeniem czy w krótki czas po jego podaniu, spożywanie alkoholu jest
przeciwwskazane. Nadużywanie alkoholu jest jednym z czynników zwiększającym ryzyko
wystąpienia nowotworów i innych chorób. Okazjonalne spożywanie niewielkich ilości wina
czy piwa jest jednak możliwe. W niektórych krajach europejskich takich jak Włochy czy
Francja jest to normalne i powszechnie praktykowane.
W trakcie leczenia onkologicznego nie wolno palić tytoniu…
PRAWDA. Palenie papierosów w ogóle jest bezwzględnie przeciwwskazane. Ekspozycja
na dym tytoniowy jest czynnikiem ryzyka wielu nowotworów i innych chorób. Należy dążyć
do ograniczania tego zjawiska
Słowa kluczowe: Chemioterapia, kontrowersje, metody, mit, prawda